Anatomie van het menselijk lichaam voor kunstenaars

 Anatomie van het menselijk lichaam voor kunstenaars

Je moet eigenlijk wel weten wat je tekent

Volgens veel kunstenaars is voor het tekenen van het menselijk lichaam een flinke dosis kennis van het lichaam absoluut noodzakelijk, om tot een correct resultaat te kunnen komen. Anatomie wordt niet voor niets ook wel ontleedkunde genoemd. Vroeger was het niet ongebruikelijk dat kunstenaars les kregen bij het ontleden van lichamen van overledenen, samen met toekomstige medici. Anatomische les hoorde er gewoon bij.

Boven spieren in rust en onder met spieren meer aangetrokken. 

Wat zit er onder of in een ronding?

Alle rondingen in het lichaam hebben een oorzaak. Die oorzaak is in het algemeen vanaf de buitenkant verder niet zichtbaar. Dus moeten we er op een andere manier achter zien te komen, wat de oorzaak van deze rondingen is. Weten we verder niet waar we als kunstenaars naar kijken, dan is het lastig om de rondingen voldoende plastisch en met de juiste inhoud te tekenen.
 

Een goede modeltekening is “begrepen”

Het is aan de meeste modeltekeningen goed af te zien, of de tekenaar dan wel schilder echt het lichaam heeft “begrepen” wat hij aan het tekenen was. Want een goede modeltekening ziet er “begrepen” uit, zoals wel wordt beweerd.

Met de buitenkant van het lichaam weten we genoeg

Nu volgen we als kunstenaar natuurlijk geen opleiding voor medicus. Dus we hebben er voldoende aan, om de oorzaken van de vormen aan de buitenkant van het lichaam te kennen. Deze vorm van de anatomie wordt dan ook wel de “plastische anatomie” genoemd. Deze plastische anatomie bestudeert dus de vormen van het menselijk lichaam, zoals die zich voor ons oog voordoen. 

Anatomie verandert ook

Een lichaam is verre van statisch. Anatomie is dus ook veranderlijk. Kijk maar eens hoe een lichaam verandert op het moment dat het aangespannen wordt. Spieren bollen op en dat veroorzaakt juist inkortingen op andere punten. Er is op hetzelfde moment sprake van verkortingen van spieren. Ook dat is goed te zien. Als we als kunstenaar geen idee hebben wat er nu met deze spieren onder de huid plaatsvindt, dan is het heel lastig om dat goed weer te geven op het doek of het papier.

Losse en gespannen spieren

Op de bijgaande foto’s zien we het effect van de armspieren van een model. Dat model trekt deze spieren afwisselend aan en ontspant de spieren weer. Daar is een duidelijk verschil in de vorm van de armen bij zichtbaar.

De spieren zitten vast aan het skelet

We hebben het nu vooral over de spieren. Maar die spieren moeten wel ergens aan vast zitten. En daarvoor dient het menselijk skelet. Dat harde skelet geeft de noodzakelijke steun aan het lichaam. En het skelet dient als bevestigingspunt voor de spieren.

De opbouw van het skelet was dan ook een belangrijk onderdeel van de kunstenaarsopleiding. Bij elke serieuze academie hing wel een skelet aan een haakje in de hoek van het lokaal. Het mag duidelijk zijn, dat het skelet vooral de verhoudingen van de ledematen bepaalt. 

Zoals de spieren vooral de plasticiteit bepalen. Kennis van zowel het skelet als de spieren is dus van groot belang voor modeltekenaars. In andere artikelen op dit weblog gaan we hier verder op in.

---

Zie ook

---

Geklede modeltekenposes voor kunstenaars 

Ongeklede modeltekenposes voor kunstenaars 

2002 voorbeeldposes voor modellen